BRICS राष्ट्रे अंतर्गत क्रॉस-बॉर्डर सेटलमेंट्ससाठी डिजिटल मालमत्ता प्लॅटफॉर्म सुरू करण्याची योजना आखत आहेत, या हालचालीमुळे अमेरिकेचे अध्यक्ष-निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्प नाराज झाले आहेत. आठवड्याच्या शेवटी ट्रम्प यांनी भारतासह ब्रिक्स देशांना जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अमेरिकन डॉलरची भूमिका कमी करण्यासाठी प्रयत्न सुरू ठेवल्यास टॅरिफ दरात 100 टक्के वाढ करण्याची तयारी ठेवण्याचा इशारा दिला. मुळात ब्राझील, रशिया, भारत, चीन आणि दक्षिण आफ्रिका यांचा समावेश असलेल्या BRICS गटात आता इराण, इजिप्त, इथिओपिया आणि UAE यांचाही समावेश आहे.
अध्यक्ष ट्रम्प यांनी सांगितले की जर ब्रिक्स राष्ट्रांनी अमेरिकन डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्याच्या त्यांच्या योजना पुढे नेल्या तर ते अमेरिकेला त्यांची कोणतीही ऑफर विकण्याची संधी गमावतील. मध्ये अ ट्विट 1 डिसेंबर रोजी पोस्ट केलेले, ट्रम्प म्हणाले, “आम्ही उभे असताना आणि पाहत असताना ब्रिक्स देश डॉलरपासून दूर जाण्याचा प्रयत्न करीत आहेत ही कल्पना संपली आहे. आम्हाला या देशांकडून वचनबद्धतेची आवश्यकता आहे की ते नवीन ब्रिक्स चलन तयार करणार नाहीत किंवा शक्तिशाली यूएस डॉलरच्या जागी इतर कोणतेही चलन परत करणार नाहीत किंवा त्यांना 100 टक्के शुल्काचा सामना करावा लागेल आणि आश्चर्यकारक यूएस अर्थव्यवस्थेत विक्रीला अलविदा म्हणण्याची अपेक्षा करावी लागेल. “
आम्ही उभे राहून पाहत असताना ब्रिक्स देश डॉलरपासून दूर जाण्याचा प्रयत्न करत आहेत ही कल्पना संपली आहे. आम्हाला या देशांकडून वचनबद्धतेची आवश्यकता आहे की ते नवीन ब्रिक्स चलन तयार करणार नाहीत किंवा शक्तिशाली यूएस डॉलरच्या जागी इतर कोणतेही चलन परत करणार नाहीत किंवा ते…
— डोनाल्ड जे. ट्रम्प (@realDonaldTrump) 30 नोव्हेंबर 2024
हे उल्लेखनीय आहे की रशियाच्या संसदेच्या उच्च सभागृहाने क्रिप्टो मालमत्तेसाठी कर आकारणी फ्रेमवर्कची रूपरेषा दर्शविणारे विधेयक मंजूर केल्यानंतर काही दिवसांनी अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांची ही चेतावणी आली आहे – देशातील क्रिप्टोकरन्सी कायदेशीर करण्याच्या दिशेने एक पाऊल. आपल्या प्रदेशांमध्ये एक चांगले तेलयुक्त क्रिप्टो इकोसिस्टम टिकवून ठेवण्यासाठी, रशियाने क्रिप्टो खाण कामगारांना खनन केलेल्या क्रिप्टोकरन्सीवर मूल्यवर्धित कर (VAT) भरण्यापासून सूट देण्याची योजना आखली आहे. रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी या विधेयकावर अद्याप स्वाक्षरी केलेली नाही.
असे म्हटले जात आहे की, भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्यासह पुतिन आणि चीनचे शी जिनपिंग यांनी अध्यक्ष ट्रम्प यांच्या इशाऱ्यावर अद्याप प्रतिक्रिया दिलेली नाही.
डिजिटल चलनांसह BRICS च्या योजनेचे तपशील
कोविड नंतर, यूएस फेडरल रिझर्व्हने त्याच्या संघर्षशील अर्थव्यवस्थेला स्थिर करण्यासाठी लागोपाठ व्याजदर वाढ लागू केली, ज्यामुळे अमेरिकन डॉलरवर अवलंबून असलेल्या छोट्या अर्थव्यवस्थांवर नकारात्मक परिणाम झाला.
चीन आणि रशियासारख्या देशांसाठी, अमेरिकेने त्यांच्या नागरिकांवर अनेक निर्बंध लादल्यानंतर अमेरिकन डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्याचा प्रयत्न अधिक मजबूत झाला. चीनच्या बाबतीत, तंत्रज्ञानाशी संबंधित राष्ट्रीय सुरक्षेची चिंता ही एक प्रमुख बाब होती, तर रशियाच्या युक्रेनशी सुरू असलेल्या युद्धामुळे केवळ अमेरिकेकडूनच नव्हे तर इतर राष्ट्रांकडूनही निर्बंध लादले गेले.
मार्च 2024 पासून, BRICS ने डिजिटल चलनांद्वारे समर्थित डिजिटल पेमेंट नेटवर्कची योजना सुरू केली. तात्पुरत्या स्वरूपात BRICS Pay नावाने, प्लॅटफॉर्मने क्रिप्टो आणि CBDCs सारख्या डिजिटल मालमत्तेद्वारे वर नमूद केलेल्या राष्ट्रांसाठी सीमापार सेटलमेंट्स सुलभ करणे अपेक्षित आहे.
BRICS राष्ट्रे ही अंतर्गत पेमेंट सिस्टीम लाँच करण्याचा विचार करत आहेत जसे की SWIFT सिस्टीम – ज्याचा वापर सध्या आंतरराष्ट्रीय बँकांद्वारे अंतर्गत संप्रेषण सुलभ करण्यासाठी केला जातो. या प्लॅटफॉर्मसाठी रिलीज टाइमलाइन अनिश्चित राहते.
