2024 मध्ये चंद्र, मंगळ, बुध आणि त्यापलीकडे लक्ष्य असलेल्या मोहिमांसह अवकाश संशोधनात लक्षणीय प्रगती करण्यात आली. सरकारी एजन्सी, खाजगी कंपन्या आणि शास्त्रज्ञांनी उल्लेखनीय टप्पे गाठले आणि आपल्या सौरमालेतील शोधाच्या सीमा पार केल्या.
चंद्रावर नवीन मोहिमा
पृथ्वीच्या नैसर्गिक उपग्रहाच्या मानवजातीच्या ज्ञानात अनेक चंद्र मोहिमांनी भर पडली. त्यानुसार अहवालानुसार, जपानचे SLIM (चंद्राच्या तपासासाठी स्मार्ट लँडर) जानेवारीमध्ये चंद्राच्या विवराच्या काठावर उतरले. सुरुवातीला फक्त दोन आठवडे चालण्याची अपेक्षा होती, ती तीन महिन्यांसाठी डेटा प्रसारित करून अपेक्षा ओलांडली. फेब्रुवारीमध्ये, ह्यूस्टन-आधारित अंतर्ज्ञानी मशीन्सच्या ओडिसियस अंतराळ यानाने चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळ सहा दिवसांची मोहीम पूर्ण केली असूनही तो शिल्लक नाही.
चायना नॅशनल स्पेस ॲडमिनिस्ट्रेशन (CNSA) ने लाँच केलेल्या चीनच्या Chang’e 6 मोहिमेने जूनमध्ये चंद्राच्या दूरच्या बाजूने मातीचे नमुने परत आणले, जे त्याच्या प्रकारचा पहिला संग्रह आहे. सुरुवातीच्या विश्लेषणानुसार अंदाजे २.८ अब्ज वर्षांपूर्वी हा प्रदेश ज्वालामुखी सक्रिय होता.
मंगळावरील शोध
NASA च्या Perseverance रोव्हरने जुलैमध्ये संभाव्य प्राचीन सूक्ष्मजीव जीवनाचा पुरावा शोधून काढला, एक मनोरंजक रासायनिक स्वाक्षरी असलेला खडक सापडला. या शोधाने मार्स सॅम्पल रिटर्न या नासा प्रकल्पाच्या अर्थसंकल्पीय अनिश्चिततेचे महत्त्व वाढवले आहे. दरम्यान, 2021 पासून मंगळावर कार्यरत असलेले कल्पक हेलिकॉप्टर 72 उड्डाणे पूर्ण केल्यानंतर जानेवारीमध्ये निवृत्त झाले.
खाजगी स्पेसफ्लाइटचे टप्पे
व्यावसायिक अवकाश उपक्रमांनी उच्च आणि निम्न पाहिले. SpaceX ने सप्टेंबरमध्ये पोलारिस डॉन मिशनचे आयोजन केले होते, त्यात पहिल्या नागरी स्पेसवॉकचा समावेश होता. अंतराळवीर सारा गिलिसने अंतराळयानावर व्हायोलिन वाजवले, हे पहिलेच एक अद्वितीय आहे. याउलट, बोइंगच्या स्टारलाइनर अंतराळयानाला तांत्रिक समस्यांचा सामना करावा लागला ज्यामुळे नासाच्या अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर यांच्या परत येण्यास विलंब झाला.
बुध आणि युरोपाचे अन्वेषण
बेपीकोलंबो, युरोपियन स्पेस एजन्सी आणि JAXA यांच्या संयुक्त मोहिमेने सप्टेंबरमध्ये फ्लायबाय दरम्यान बुधच्या दक्षिण ध्रुवाच्या अभूतपूर्व प्रतिमा कॅप्चर केल्या. दरम्यान, NASA च्या युरोपा क्लिपरने ऑक्टोबरमध्ये गुरूचा चंद्र युरोपा, त्याच्या भूपृष्ठावरील महासागरासाठी ओळखला जाणारा तपास करण्यासाठी लाँच केले. हे अंतराळयान 2030 मध्ये पोहोचेल आणि चंद्राच्या जीवनास समर्थन देण्याची क्षमता निर्धारित करण्यासाठी सुमारे 50 फ्लायबाय चालवेल.
या मोहिमा दाखविल्याप्रमाणे, 2024 हे सौर यंत्रणेचे अन्वेषण करण्यासाठी, सतत नवनवीन शोध आणि सहकार्याद्वारे समज वाढवण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण वर्ष म्हणून चिन्हांकित केले.