जिओफिजिकल रिसर्च लेटर्समध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार पूर्व आशियातील तांदळाच्या गुणवत्तेत घसरण होण्याचे कारण हवामानातील तापमानवाढीमुळे आहे. चीनमधील शानक्सी नॉर्मल युनिव्हर्सिटीचे डॉ. झियानफेंग लिऊ यांच्या नेतृत्वाखाली करण्यात आलेल्या या संशोधनात तांदूळ – अब्जावधी लोकांसाठी आहारातील मुख्य घटक – वाढत्या तापमानाला असुरक्षिततेवर प्रकाश टाकला आहे. जपान आणि चीनमधील 35 वर्षांच्या डेटाचा वापर करून, टीमने विविध हवामान घटकांचा “हेड राइस रेट” (HRR) वर कसा परिणाम होतो, याचे विश्लेषण केले, जो तांदळाच्या गुणवत्तेचा एक महत्त्वपूर्ण उपाय आहे जो दळणानंतर अखंड धान्यांच्या प्रमाणात आधारित आहे.
तांदूळ गुणवत्तेवर परिणाम करणारे मुख्य हवामान घटक
द अभ्यास अहवालानुसार, तांदूळ गुणवत्ता कमी होण्यामागे प्राथमिक चालक म्हणून रात्रीचे तापमान वाढले आहे. जपानसाठी, HRR रात्रीच्या तापमानात 12 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त घट होऊ लागली, तर चीनसाठी, थ्रेशोल्ड 18 अंश सेल्सिअस होता. फुलांच्या आणि धान्याच्या विकासाच्या टप्प्यात रात्रीचे तापमान वाढल्याने प्रकाशसंश्लेषण आणि स्टार्च जमा होण्यास अडथळा निर्माण होतो, ज्यामुळे प्रक्रियेदरम्यान अधिक धान्य तुटते.
अहवालानुसार, सौर किरणोत्सर्ग हा दुसरा सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणून उदयास आला, उच्च विकिरण पातळी कमी झालेल्या एचआरआरशी संबंधित आहे. इतर योगदान देणाऱ्या घटकांमध्ये कमी पर्जन्य आणि दिवसा वाष्प दाबाची वाढती तूट यांचा समावेश होतो, जेव्हा नंतरचे 0.5-1 kPa पेक्षा जास्त होते तेव्हा HRR कमी होते.
तांदळाच्या गुणवत्तेत घट अपेक्षित आहे
अनेक अहवालांनुसार, मध्यम आणि उच्च हरितगृह वायू उत्सर्जन परिस्थितींतील अंदाज सूचित करतात की तांदळाची गुणवत्ता सतत खालावत जाईल. 2020 ते 2100 दरम्यान, एचआरआरमध्ये जपानमध्ये 1.5 टक्के आणि चीनमध्ये 5 टक्क्यांपर्यंत घट होण्याची अपेक्षा आहे, 2050 नंतर उच्च उत्सर्जनाखाली प्रभाव तीव्र होईल. दोन्ही देशांतील दक्षिणेकडील प्रदेश, विषुववृत्ताच्या जवळ आणि रात्रीच्या तापमानात वाढ होण्यास अधिक असुरक्षित आहेत, त्यांना सर्वात मोठ्या आव्हानांचा सामना करावा लागतो.
अन्न सुरक्षेसाठी परिणाम
तांदूळ वाणांच्या हवामानातील बदलांशी जुळवून घेण्याबाबतचे निष्कर्ष चिंता व्यक्त करतात. चीनमधील दक्षिणेकडील प्रांत, देशाचे प्राथमिक तांदूळ पिकवणारे प्रदेश, या प्रभावांना कमी करण्यासाठी संघर्ष करू शकतात, ज्यामुळे अन्न सुरक्षा, मानवी पोषण आणि आर्थिक स्थैर्याला धोका निर्माण होऊ शकतो. हा अभ्यास जागतिक तांदूळ पुरवठा सुरक्षित ठेवण्यासाठी हवामान-लवचिक कृषी पद्धती आणि पीक वाणांची तातडीची गरज अधोरेखित करतो.
