SpaceX च्या Falcon 9 रॉकेटच्या यशस्वी तैनातीनंतर भारताचा प्रगत GSAT-20 उपग्रह भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) च्या नियंत्रणाखाली आला आहे. मंगळवारी केप कॅनाव्हरल, फ्लोरिडा येथून प्रक्षेपित करण्यात आलेल्या या उपग्रहाचे उद्दिष्ट संपूर्ण भारतभर ब्रॉडबँड कनेक्टिव्हिटी वाढवणे, ग्रामीण आणि दुर्गम भागांवर विशेष लक्ष केंद्रित करणे आणि इन-फ्लाइट इंटरनेट सेवा सक्षम करण्याची क्षमता आहे.
इस्रोच्या मास्टर कंट्रोल सुविधेमध्ये सहज संक्रमण
GSAT-20 चे प्रारंभिक संप्रेषण आणि नियंत्रण बुधवारी पहाटे कर्नाटकातील हसन येथील इस्रोच्या मास्टर कंट्रोल फॅसिलिटी (MCF) मध्ये हस्तांतरित करण्यात आले. इस्रो पुष्टी केली 4,700 किलो वजनाच्या उपग्रहाची तब्येत चांगली आहे आणि सर्व यंत्रणा पूर्णपणे कार्यरत आहेत. MCF मधील कार्यसंघ आता GSAT-20 ला त्याच्या हस्तांतरण कक्षापासून अंदाजे 36,000 किलोमीटर उंचीवर असलेल्या भूस्थिर कक्षेत मार्गदर्शन करण्यासाठी जटिल कक्षीय युक्ती चालवत आहेत.
कक्षीय समायोजन आणि चाचणी सुरू करण्यासाठी
येत्या काही दिवसांमध्ये, उपग्रहाच्या ऑनबोर्ड प्रणोदन प्रणालीचा वापर कक्षा वाढवण्याच्या प्रक्रियेसाठी केला जाईल, ही प्रक्रिया सुमारे दोन आठवडे लागण्याची अपेक्षा आहे. एकदा त्याच्या अंतिम कक्षेत, GSAT-20 त्याच्या उच्च-क्षमतेच्या का-बँड पेलोडच्या कामगिरीची पडताळणी करण्यासाठी इन-ऑर्बिट चाचणी घेईल. या पेलोडमध्ये 48 Gbps पर्यंत डेटा ट्रान्समिशन गती देण्याची क्षमता आहे, जी GSAT-20 भारताचा आजपर्यंतचा सर्वात प्रगत संचार उपग्रह बनवते.
भारताच्या कनेक्टिव्हिटी उद्दिष्टांचे महत्त्व
GSAT-20 हे भारताच्या उपग्रह दळणवळण क्षमतेतील एक महत्त्वपूर्ण यश दर्शवते. जितेंद्र सिंग, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालयाचे डॉ हायलाइट विशेषत: मर्यादित कनेक्टिव्हिटी पर्याय असलेल्या प्रदेशांमध्ये इंटरनेट सेवांचा विस्तार करण्यात उपग्रह महत्त्वाची भूमिका बजावेल. प्रक्षेपणासाठी SpaceX सह सहकार्य हे जागतिक अंतराळ उपक्रमांमध्ये भारताच्या वाढत्या सहभागासाठी एक धोरणात्मक पाऊल आहे.
पुढे पहात आहे
GSAT-20 प्रक्षेपण आणि त्याचे ऑपरेशनल यश हे अंतराळ दळणवळणातील भारताच्या विस्तारित तंत्रज्ञानाच्या पोहोचाचे प्रतिबिंब आहे. MCF उपग्रहाच्या स्थितीचे परीक्षण आणि समायोजन करत राहिल्याने, भारताच्या कनेक्टिव्हिटी पायाभूत सुविधांवर सकारात्मक परिणाम घडवण्याच्या अपेक्षा उंचावल्या आहेत.