निओलिथिक पुरातत्व

इंग्लंडमधील डार्टमूर येथे दोन नव्याने सापडलेल्या निओलिथिक दगडी वर्तुळांची ओळख पटली आहे, जी कदाचित प्राचीन स्मारकांच्या 5-मैल लांबीच्या “पवित्र चाप” चा भाग आहे. हा शोध लावणारे स्वतंत्र पुरातत्वशास्त्रज्ञ ॲलन एन्डाकॉट यांनी एका प्रकाशनाला सांगितले की, या दगडी संरचना नवीन पाषाणयुगातील उंच प्रदेशांचे सांस्कृतिक महत्त्व प्रतिबिंबित करतात. अंदाजे 5,000 वर्षांपूर्वीचे शोध स्टोनहेंजच्या समकालीन असल्याचे मानले जाते आणि त्या काळात या प्रदेशात मोठ्या प्रमाणावर बांधकाम क्रियाकलाप झाल्याचे सूचित केले जाते.

‘आयरिशमनची भिंत’ साइट

लाइव्ह सायन्सनुसार, एन्डाकॉट, एक्सेटर विद्यापीठात पुरातत्वशास्त्रात डॉक्टरेट करत असून, अनेक दशकांपासून डार्टमूरच्या मूरलँडचे सर्वेक्षण करत आहेत. अहवालचुंबकीय ग्रेडिओमेट्री आणि प्रतिरोधक साधनांचा वापर करून, त्याने या वर्षाच्या सुरुवातीला स्थानांची पुष्टी केली. सप्टेंबर ते ऑक्टोबर दरम्यान उत्खनन झाले, ज्यामुळे मंडळांच्या बांधकामाविषयीचे महत्त्वाचे तपशील उघड झाले.

“मेथेरल” नावाच्या स्थळांपैकी एकामध्ये सुमारे 20 दगडांचा समावेश आहे, त्यापैकी बरेच आता अतिवृद्ध किंवा उखडलेले आहेत. हे वर्तुळ 40 मीटर बाय 33 मीटर मोजले जाईल असा अंदाज आहे आणि स्टोनहेंज येथे दिसणारे परिमाण आणि डिझाइन घटक प्रतिबिंबित करतात.

मेथेरलपासून अंदाजे एक मैल अंतरावर दुसरे वर्तुळ आहे, ज्याला “आयरिशमनची भिंत” असे म्हणतात. केवळ सहा दृश्यमान दगडांसह ही साइट कमी अखंड आहे. भूपृष्ठ विश्लेषणामुळे संरचनेची रूपरेषा ओळखण्यात मदत झाली. एन्डाकॉटने प्रकाशनाला सांगितले की या मंडळाने प्रागैतिहासिक लोक ज्याला पवित्र क्षेत्र मानायचे त्याचे प्रवेशद्वार चिन्हांकित केले असावे.

एक मोठा पुरातत्व लँडस्केप

मेथेरल वर्तुळ आठ ज्ञात दगडी वर्तुळांच्या अर्धचंद्राच्या उत्तरेकडील बिंदूवर स्थित आहे, जे दक्षिणेकडे पाच मैलांवर पसरलेले आहे. सिट्टाफोर्ड टॉर सर्कल सारखे एन्डाकॉटचे पूर्वीचे शोध, ही कमान एका मोठ्या औपचारिक संकुलाचा भाग होती या गृहीतकाला समर्थन देतात. स्वतंत्र पुरातत्वशास्त्रज्ञ टॉम ग्रीव्ह्स यांनी लाइव्ह सायन्सला दिलेल्या मुलाखतीत डार्टमूरवरील निओलिथिक क्रियाकलापांचे पुरावे लक्षात घेऊन निष्कर्षांचे महत्त्वपूर्ण वर्णन केले. एक्सेटर विद्यापीठातील सुसान ग्रेनी यांनी सांगितले की, हे शोध प्रागैतिहासिक संस्कृतीत क्षेत्राचे महत्त्व अधोरेखित करतात आणि पुढील निष्कर्षांच्या शक्यतेकडे निर्देश करतात.

डार्टमूर हे निओलिथिक वारसा समृद्ध क्षेत्र राहिले आहे, त्याच्या मोकळ्या उंचावरील भूभाग आणि विस्तृत पुरातत्व स्थळे प्राचीन पद्धतींबद्दल अंतर्दृष्टी प्रकट करत आहेत.