लघुग्रह सिद्धांत

अलीकडील सिम्युलेशननुसार, मंगळाचे दोन चंद्र, फोबोस आणि डेमोस, ग्रहाच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे फाटलेल्या लघुग्रहाच्या ढिगाऱ्यातून उद्भवले असावेत. Icarus मध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनात असे सुचवले आहे की ही परिस्थिती या चंद्रांच्या अद्वितीय वैशिष्ट्यांचे स्पष्टीकरण देऊ शकते, जे सूर्यमालेतील सामान्य गोलाकार चंद्रांपेक्षा लक्षणीय भिन्न आहेत. या चंद्रांचे बटाटासारखे आकार आणि वर्तुळाकार विषुववृत्तीय कक्षेने शास्त्रज्ञांना दीर्घकाळ गोंधळात टाकले आहे, ज्यामुळे त्यांच्या निर्मितीवर नवीन सिद्धांत निर्माण झाले आहेत.

फोबोस आणि डेमोसच्या उत्पत्तीमागील सिद्धांत

हे चंद्र कसे तयार झाले याच्या चर्चेवर दोन प्राथमिक सिद्धांतांचे वर्चस्व आहे. ते मंगळाच्या गुरुत्वाकर्षणाने पकडलेले लघुग्रह आहेत असे एकाचे म्हणणे आहे. तथापि, हे गृहितक त्यांच्या स्थिर, जवळ-वर्तुळाकार कक्षेसाठी अयशस्वी ठरते. दुसरा सिद्धांत सुचवितो की फोबोस आणि डेमोस मंगळाच्या मोठ्या टक्कर नंतर ढिगाऱ्यापासून तयार झाले असावेत. नासाच्या एम्स रिसर्च सेंटरमधील ग्रहशास्त्रज्ञ जेकब केगेरेस यांचा विश्वास आहे की संकरित परिस्थिती एक प्रशंसनीय उत्तर देऊ शकते.

केगेरेस आणि त्यांच्या टीमने असा प्रस्ताव मांडला की मंगळाच्या गुरुत्वाकर्षणाने एखादा लघुग्रह पकडला गेला असावा परंतु नंतर तो फाटला गेला, ज्यामुळे ढिगाऱ्याची एक रिंग तयार झाली. कालांतराने, ही सामग्री एकत्र येऊन चंद्र तयार करू शकली असती, आज निरीक्षण केलेल्या वर्तुळाकार कक्षांचा वारसा मिळू शकला.

सिम्युलेशन नवीन अंतर्दृष्टी देतात

गृहीतकांची चाचणी घेण्यासाठी शेकडो सुपर कॉम्प्युटर सिम्युलेशन घेण्यात आले. लघुग्रहाचा आकार, वेग आणि फिरकी बदलून, संशोधक निरीक्षण केले ढिगाऱ्याच्या कड्या काही विशिष्ट परिस्थितीत सातत्याने तयार होतात. केगेरेस यांनी स्पष्ट केले की त्यांनी वेगवेगळ्या परिस्थितींमध्ये डिस्क तयार करण्यास सक्षम सामग्री पाहिली.

उत्तरे प्रदान करण्यासाठी आगामी मिशन

जपान एरोस्पेस एक्सप्लोरेशन एजन्सीच्या मार्स मून एक्सप्लोरेशन मिशन, 2026 मध्ये प्रक्षेपणासाठी सेट केलेले, फोबोसमधून सामग्री गोळा करण्याचे उद्दिष्ट आहे. हे विश्लेषण मंगळ ग्रहाशी एक रचना सामायिक करते, टक्कर सिद्धांताचे समर्थन करते किंवा पाणी-समृद्ध संयुगे असलेल्या लघुग्रहांसारखे आहे की नाही हे निर्धारित करू शकते, तुटलेल्या लघुग्रहांच्या गृहीतकाला आधार देते.

या मोहिमेतील निष्कर्ष मंगळाच्या चंद्रांवर प्रकाश टाकू शकतात आणि एक्सोप्लॅनेटच्या आसपास चंद्राची निर्मिती समजून घेण्यास मदत करू शकतात, ज्यामुळे ग्रहांच्या प्रणालींबद्दलची आपली समज विस्तृत होईल.