हीटवेव्ह हॉटस्पॉट्स जागतिक स्तरावर वाढतात हवामान मॉडेल अंदाज हवामान बदल अभ्यास

प्रोसिडिंग्ज ऑफ द नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ सायन्सेसमध्ये प्रकाशित झालेल्या अलीकडील अभ्यासाने जागतिक स्तरावर हवामान मॉडेलच्या अंदाजापेक्षा जास्त उष्णतेची लाट अनुभवत असलेले प्रदेश ओळखले आहेत. अंटार्क्टिका वगळता प्रत्येक खंडात पसरलेल्या या विसंगतींचा संबंध अलिकडच्या वर्षांत हजारो मृत्यू, शेतीतील बिघाड आणि जंगलातील भीषण आगीशी जोडला गेला आहे. हे संशोधन या अनपेक्षित तापमानाच्या टोकाला चालना देणारी भौतिक गतिशीलता समजून घेण्याच्या आणि प्रक्षेपित करण्याच्या आव्हानांवर प्रकाश टाकते, प्रादेशिक जोखमींचा अंदाज लावण्यासाठी सध्याच्या हवामान मॉडेलच्या पर्याप्ततेबद्दल चिंता निर्माण करते.

उष्णतेची तीव्रता आणि जागतिक हॉटस्पॉट्स

द अभ्यासकोलंबिया क्लायमेट स्कूलचे सहायक शास्त्रज्ञ आणि इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर अप्लाइड सिस्टम्स ॲनालिसिसचे वरिष्ठ संशोधन अभ्यासक डॉ काई कॉर्नहुबर यांच्या नेतृत्वाखाली, गेल्या 65 वर्षांतील डेटाचे विश्लेषण केले. याने अशी क्षेत्रे ओळखली जिथे अत्यंत उष्णतेची तीव्रता मध्यम तापमानापेक्षा अधिक वेगाने वाढत आहे, परिणामी कमाल तापमान विक्रमी होत आहे.

उदाहरणांमध्ये जून 2021 पॅसिफिक नॉर्थवेस्ट हीटवेव्हचा समावेश आहे, जेथे लिटन, ब्रिटिश कोलंबिया येथील तापमान 121.3 अंश फॅरेनहाइटपर्यंत वाढले होते, ज्यामुळे वणव्याला आग लागली ज्यामुळे शहराचा नाश झाला.

स्त्रोतांच्या म्हणण्यानुसार, उत्तर-पश्चिम युरोप, मध्य चीन सारख्या आशियातील काही भाग आणि ऑस्ट्रेलिया, आफ्रिका आणि दक्षिण अमेरिकेतील प्रदेशांचा सर्वाधिक परिणाम झालेल्या प्रदेशांचा समावेश आहे. वायव्य युरोपने सर्वाधिक सातत्यपूर्ण सिग्नल पाहिले आहेत, उष्णतेच्या लाटांमुळे 2022 मध्ये 60,000 मृत्यू आणि 2023 मध्ये 47,000 मृत्यू झाले.

अभ्यासानुसार, या प्रदेशातील उन्हाळ्यातील सर्वोच्च तापमान सरासरी उन्हाळ्याच्या तापमानाच्या दुप्पट वेगाने वाढत आहे, जे व्यापक वातानुकूलित नसल्यामुळे वाढले आहे.

अंतर्निहित यंत्रणा समजून घेणे

आर्क्टिक तापमानवाढीचा प्रभाव असलेल्या उत्तर गोलार्धातील जेट प्रवाहातील अडथळ्यांना शास्त्रज्ञ यापैकी काही टोकाचे श्रेय देतात. या अस्थिरतेमुळे रॉसबी लाटा तयार झाल्या आहेत, ज्यामुळे समशीतोष्ण प्रदेशांवर गरम हवा अडकली आहे.

अभ्यासाचे सह-लेखक डॉ. सॅम्युअल बार्टुसेक यांनी पॅसिफिक वायव्य उष्णतेच्या लाटेमागील घटकांच्या परस्परसंवादावर प्रकाश टाकला, ज्यात वनस्पती सुकणे आणि वातावरणातील उष्णता वाहतूक यांचा समावेश आहे. तथापि, अभ्यास समजण्यातील अंतर मान्य करतो, काही घटनांचे वर्णन “राखाडी हंस” म्हणून केले जाते, जे अंदाज आणि यादृच्छिकतेच्या दरम्यान आहेत.